Opis
GGTP – enzym, który powie więcej o Twojej wątrobie i drogach żółciowych
Badanie GGTP (gamma-glutamylotranspeptydazy) pozwala wykryć zaburzenia w funkcjonowaniu wątroby i dróg żółciowych, zanim pojawią się pierwsze objawy. To ważny element profilaktyki i diagnostyki chorób układu pokarmowego.
Co to za badanie?
GGTP to enzym obecny głównie w komórkach wątroby, nerek, trzustki oraz dróg żółciowych. Jego podwyższony poziom we krwi może świadczyć o uszkodzeniu hepatocytów lub zaburzeniach w odpływie żółci, zanim jeszcze dojdzie do widocznych zmian w poziomach bilirubiny czy innych enzymów wątrobowych.
Badanie GGTP wykorzystywane jest jako jedno z podstawowych w diagnostyce cholestazy, czyli zastoju żółci, oraz w monitorowaniu toksycznych uszkodzeń wątroby – np. spowodowanych lekami lub alkoholem. Używa się go także pomocniczo w różnicowaniu przyczyn wzrostu innych enzymów wątrobowych, zwłaszcza ALP (fosfatazy zasadowej).
Warto zaznaczyć, że GGTP jest bardzo czułym, ale nieswoistym markerem – jego wzrost nie wskazuje jednoznacznie na konkretną chorobę, ale zawsze powinien być impulsem do dalszej diagnostyki.
Kto i kiedy powinien wykonać badanie?
🔹 Podejrzenie chorób wątroby (np. zapalenie wątroby, marskość, stłuszczenie)
🔹 Ocena zastoju żółci i drożności dróg żółciowych
🔹 Monitorowanie działania leków hepatotoksycznych (np. przeciwpadaczkowych, statyn, leków przeciwgrzybiczych)
🔹 Diagnostyka uzależnienia od alkoholu i monitorowanie terapii odwykowej
🔹 Pomocniczo – przy podwyższonej fosfatazie zasadowej (ALP)
🔹 Kontrolnie u osób z czynnikami ryzyka chorób wątroby (cukrzyca, otyłość, przewlekłe stosowanie leków, predyspozycje genetyczne)
Materiał do badania:
Krew żylna
Jak się przygotować?
- Badanie należy wykonać na czczo (ostatni posiłek co najmniej 8–12 godzin przed pobraniem krwi)
- W dniu poprzedzającym badanie należy unikać alkoholu – nawet niewielkie jego ilości mogą znacząco podnieść poziom GGTP
- Można pić wodę
- Przed badaniem warto poinformować personel medyczny o przyjmowanych lekach – niektóre z nich (np. paracetamol, statyny, leki przeciwpadaczkowe) mogą wpływać na wynik
Czas realizacji:
Do 24 godzin
Co może wpływać na wynik badania?
- Spożycie alkoholu (nawet jednorazowe w przeddzień badania)
- Niektóre leki (m.in. statyny, paracetamol, barbiturany, fenytoina, karbamazepina)
- Choroby wątroby (ostre i przewlekłe zapalenia, marskość, stłuszczenie)
- Zastój żółci (cholestaza), kamica żółciowa, guzy wątroby
- Płeć i wiek – fizjologicznie GGTP może być nieco wyższe u mężczyzn i osób starszych
- Nadwaga i insulinooporność – mogą powodować podwyższenie GGTP bez wyraźnych objawów choroby
Rekomendowane badania dodatkowe:
🔎 ALT i AST – podstawowe enzymy do oceny funkcji komórek wątroby
🔎 ALP (fosfataza zasadowa) – często oznaczana razem z GGTP przy diagnostyce cholestazy
🔎 Bilirubina całkowita i bezpośrednia – ocena metabolizmu żółci i czynności wątroby
🔎 Morfologia krwi – ogólna ocena stanu organizmu, również przy podejrzeniu stanu zapalnego
🔎 Profil lipidowy i glukoza – przy podejrzeniu zespołu metabolicznego
🔎 Badanie na obecność wirusów hepatotropowych (HBV, HCV) – jeśli występują inne nieprawidłowości w próbach wątrobowych
