Opis
ALT/ALAT – kluczowy enzym do oceny kondycji Twojej wątroby
Badanie ALT to jedno z podstawowych i najczulszych narzędzi diagnostycznych pozwalających wykryć uszkodzenie komórek wątroby, nawet gdy nie występują jeszcze żadne objawy.
Co to za badanie?
ALT (aminotransferaza alaninowa) to enzym występujący przede wszystkim w komórkach wątroby (hepatocytach). W warunkach prawidłowych jego stężenie we krwi jest niewielkie. W przypadku uszkodzenia komórek wątrobowych – na skutek stanu zapalnego, toksyn, wirusów czy innych czynników – ALT przedostaje się do krwi, co powoduje wzrost jego stężenia. ALT jest enzymem bardzo czułym i specyficznym dla wątroby, dlatego jego oznaczenie odgrywa kluczową rolę w diagnostyce schorzeń tego narządu. Używa się go również w ocenie przebiegu leczenia chorób wątroby, w monitorowaniu działania leków hepatotoksycznych oraz w profilaktyce – zwłaszcza u osób z ryzykiem stłuszczenia lub zapalenia wątroby.
Kto i kiedy powinien wykonać badanie?
🔹 Przy podejrzeniu chorób wątroby – takich jak wirusowe zapalenia wątroby (WZW B, C), stłuszczenie, marskość, autoimmunologiczne zapalenia wątroby
🔹 Profilkatycznie – u osób z cukrzycą, otyłością, zespołem metabolicznym
🔹 Przy długotrwałym stosowaniu leków mogących uszkadzać wątrobę (np. statyn, leków przeciwpadaczkowych, NLPZ, antybiotyków)
🔹 W ocenie wpływu alkoholu na organizm
🔹 W celu monitorowania terapii w chorobach wątroby
🔹 Osoby z niespecyficznymi objawami: osłabienie, zmęczenie, dyskomfort w prawym podżebrzu, zażółcenie skóry
Materiał do badania:
Krew żylna
Jak się przygotować?
- Badanie najlepiej wykonać na czczo – ostatni posiłek minimum 8–12 godzin przed pobraniem
- Dozwolone jest picie wody
- Należy unikać intensywnego wysiłku fizycznego dzień przed badaniem
- Należy poinformować personel o przyjmowanych lekach – niektóre z nich mogą wpływać na wynik
- Wskazane jest powstrzymanie się od alkoholu na 24–48 godzin przed badaniem
Czas realizacji:
Do 24 godzin
Co może wpływać na wynik badania?
- Spożycie alkoholu
- Niektóre leki (statyny, paracetamol, amiodaron, izoniazyd, antybiotyki)
- Intensywny wysiłek fizyczny
- Choroby wątroby (ostre i przewlekłe zapalenia, stłuszczenie, uszkodzenia toksyczne)
- Choroby mięśni (ALT może być również nieznacznie podwyższony przy ich uszkodzeniu)
- Cukrzyca, insulinooporność, zespół metaboliczny
Rekomendowane badania dodatkowe:
🔎 AST (aminotransferaza asparaginianowa) – wspólnie z ALT tworzy tzw. próby wątrobowe
🔎 GGTP – pomocne przy diagnostyce cholestazy i wpływu alkoholu na wątrobę
🔎 ALP (fosfataza zasadowa) – ocenia czynność dróg żółciowych
🔎 Bilirubina całkowita i bezpośrednia – ocenia metabolizm żółci
🔎 Badania wirusologiczne (HBsAg, anty-HCV) – w przypadku podejrzenia zapaleń wirusowych
🔎 Profil lipidowy, glukoza, insulina – przy podejrzeniu stłuszczenia wątroby
